Hoe de (woke-)beweging die tegen de angst cultuur strijd, ironisch genoeg, zélf voor een problematische angst cultuur zorgt.

De term 'angst cultuur' is iets wat in het huidige maatschappelijke debat veelvuldig aan bod komt. Als je ziet hoeveel jaren het duurt voordat mensen het aandurven om wangedrag van machtige mensen aan te kaarten (uit angst voor gevolgen) en dat we dit pas durven in groepsverband of wanneer de publieke opinie aan onze zijde staat, daaruit blijkt wel hoe problematisch een angst cultuur kan zijn.

Dat doorbreken is hard nodig, de ironie is alleen wel (en dat hebben we niet door) dat in de (verharde) deug/cancel cultuur eigenlijk hetzelfde gaande is, maar dan andersom.

In de ontstaande (cancel) cultuur is namelijk eigenlijk net zo goed een cultuur van angst ontstaan waarbij niemand in durft te gaan tegen het heersende deug sentiment.

Een goed voorbeeld hiervan is dat Steven Brunswijk (na het lachen om de kaarsen rel) direct nederig zijn excuses aanbood, terwijl hij later juist weer spijt had van zijn schrikreactie. Of Ronnie Flex die snel alle foto's van Bilal en hem verwijderde (na het Bilal schandaal) later gaf hij aan 'Dat hij zich er slecht over voelde'. Ik vond het feit dat hij dit toegaf erg dapper. Hoewel hij het niet expliciet verduidelijkt, impliceert zijn uitspraak dat hij zich eigenlijk liet leiden door de hype om Bilal te cancelen.

Dit bewijst allemaal wel dat de 'cancel culture' net zo goed voor een (angst-)cultuur heeft gezorgd waarin iedereen hartstikke bang is en uit angst dan maar gaat mee roepen.

Een veelzeggend voorbeeld is ook dat er ergens een blote vrouw hing, dat werd verwijderd omdat iemand zich er onprettig bij voelde (seksisme) toen daar echter ophef over ontstond hingen ze het ineens terug.

Of Roos Schlikker die nadat de 'kaarsen rel' wegebde, ineens 'wel weer aanschuiven' terwijl ze ervoor onverbiddelijk was.

Mensen zullen dan natuurlijk aankomen met 'dat ze zelf toevallig van mening zijn veranderd vindende dat iemand genoeg is gestraft/een nieuwe kans verdiend'. Maar wedden dat (wanneer er nog ophef was) ze dan wél bij hun eerdere standpunt waren gebleven? Geloof dat maar!

Dit bewijst dat mensen niet zozeer altijd cancelen uit eigen principiële overwegingen maar kuddegedrag.

Cancelen anderen diegene, dan ik ook. Cancelen anderen diegene niet, dan ik ook niet.

Mensen zijn gewoon bang. Bang om anders zélf verstoten te worden.

Uit angst (om anders zelf gecanceld te worden) gaat iedereen blind mee in alles wat geroepen word in plaats van even rustig zelf-reflecterend in onszelf na te gaan 'Wat vind ik nou eigenlijk zélf echt?'.

Ik denk dat de meesten dan heus wel oprecht in zichzelf zouden vaststellen 'het wangedrag af te keuren' maar dat ze (de meedogenloze) wijze waarop we mensen executeren ook weer te extreem vinden en dat nuances soms bijvoorbeeld volledig uit het oog verloren worden. Maar dat durft niemand. En vind je het gek! Als je het lef hebt om nuance aan te brengen, dan ben jij degene die aan de beurt is!

De (woke-)beweging die tegen de angst cultuur strijd zorgt, ironisch genoeg, dus zélf voor een angst cultuur. En dat maakt de ironie ook zo groot dat mensen die het woke gedachtegoed aanhangen ageren tegen de angst cultuur, omdat de verharde onverbiddelijke manier waarop ze cancelen, net zo goed voor een (vergiftigende en gepolariseerde) angst cultuur zorgt waarin mensen zich onveilig voelen.

De gedachte dat 'dit kuddegedrag niet erg is omdat de strijd tegen dit soort mistanden principieel goed is' is stompzinnig naïef.

Want ook al is de algehele strijd tegen dit soort misstanden in de basis terecht, dit wil nog niet zeggen dat elke concrete inschatting (van activisten of minderheidsgroepen) altijd feitelijk juist is. Ook zij zijn niet immuun voor subjectieve emoties/denkbeelden. En kunnen dingen soms verkeerd inschatten.

En dat wil nog niet zeggen dat (hoe hevig we mensen cancelen) soms niet te extreem is. Of dat nuances niet soms uit het oog verloren worden. Of dat de publieke opinie of de ontstaande beeldvorming het soms niet gruwelijk mis kan hebben. Of dat mensen niet ook soms onterecht beschuldigd worden. Etc.

Omdat mensen echter bang zijn durven mensen niks te zeggen en buigen ze direct bij de minste kritiek.

En juist hier kom je dan ook uit waarom er wel degelijk óók een gevaar schuilt in een (cancel-)cultuur. Als iedereen bang is om nuance aan te brengen, kunnen onwaarheden als waarheid worden gebracht.

Het zorgt voor een té eenzijdige cultuur van zwart/wit denken waarbij nuance, kritische reflectie (en afwachtende voorzichtigheid) niet meer bestaat. Naast de terechte strijd, kunnen óók subjectieve emoties dan soms vrij spel krijgen. Wat de waarheidsvinding evengoed niet altijd goed doet.

Bovendien zorgt het ervoor dat er geen open cultuur van zelfreflectie heerst. Iedereen gaat (door de harde canceling) ontkennen "Nee, ik vertoon dat gedrag niet!" terwijl iedereen zich er onbewust schuldig aan heeft gemaakt. Het zorgt dus ook nog eens voor een hypocriete cultuur waarbij het maar de vraag is (of deze harde cultuur) daadwerkelijk tot ware wereldverandering/innerlijke transformatie leidt.

Een cultuur waarin iedereen napraat kan wel degelijk gevaarlijk/problematisch zijn.

En het is opvallend hoe die gevaren dan wél weer met alle gemak onderschat en gebagatelliseerd mogen worden. Terwijl juist door blind te zijn voor óók deze gevaren doe je de (genuanceerde) waarheid/maatschappelijke rechtvaardigheid evengoed niet altijd goed.

Opvallend feit is overigens dat in beide angst culturen sprake is van hetzelfde probleem. Namelijk hoe erg wij gedreven worden door automatisch instinctief kuddegedrag i.p.v dat we het zelf kritisch overdenken wat onze eigen hogere wijsheid er eigenlijk écht zélf van vind. En we durven staan ervoor.

Dit is net zo problematisch als bepaalde mistanden zelf.

Dat dit inzicht niet eens ontstaat (terwijl het wel enorm belangrijk is/een gigantische problematische invloed heeft in dit alles) bewijst dat we blijkbaar niet zo 'woke' (of innerlijk ontwaakt) zijn als we denken.