De huidige maatschappelijke trend dat (bij privileges en gelijke kansen) enkel nog word gefocust op slechts een paar vormen van ongelijkheid. Hoe mensen een alleenrecht willen hebben op discriminatie. (Zeer lange blog!)

Nog nooit werd zó erg voor 'gelijke kansen' als nu gestreden. Er gaat geen dag voorbij dat thema's (als racisme, me too, de LGBTQ gemeenschap, etc) niet aan bod komen in medialand. En hoewel de harde (totaal gepolariseerde en moreel superieure) toon waarop dit gebeurd me niet bevalt, is de langzame doorbreking van (en bewustwording over) intolerantie, stereotypering en ongelijkheid ansicht een mooie ontwikkeling. Puur inhoudelijk staat het heel dichtbij waar ik zelf voor sta: dat we allemaal gelijk zijn.

Het is gewoon een feit dat (racisme, wit privilege, seksisme, homofobie, etc) diepgewortelde problemen betreffen die gepaard gaan met ongelijkheid en privileges. Bewustwording daarover is belangrijk. Wat ik wel merk, is dat er nu een sentiment is ontstaan waarbij we 'hoe goed iemand het heeft getroffen' vrijwel enkel nog baseren op afkomst, seksuele voorkeur, gender, en handicap.

Verder dan dat kijken we niet meer.

De algemene teneur komt nu steeds neer op: ben je wit (of i.i.g een witte hetero man) dan heb je het makkelijk. Je kunt dan alles bereiken wat je maar wil en je zult dan geen ongelijkheid of discriminatie kennen, in tegenstelling tot gemargaliseerde minderheidsgroepen.

Dat is de (impliciete) onderliggende toon van het beeld dat dagelijks geschept word in medialand.

En dat is eigenlijk gewoon echt té kortzichtig. Compleet onwaar zelfs.

Dat je geprivilegieerd bent op één vlak, wil nog niet zeggen dat je geen ongelijkheid/discriminatie kent op (wellicht zelfs talloze!) andere vlakken. Er bestaan nog veel meer vormen van ongelijkheid (en privileges) op basis waarvan mensen ongelijke kansen hebben, dan enkel afkomst alleen. Factoren waarvoor net zo goed geen keuze bestaat, maar die wel net zo bepalend kunnen zijn voor je kansen in het leven.

Er bestaat ook nog zoiets als discriminatie op basis van lelijke uiterlijke kenmerken, waardoor je slechtere kansen kunt hebben. Stel je bent een witte hetero man (maar extreem lelijk) dan weet je wel degelijk hoe het is om op basis van je uiterlijke vorm levenslang uitgesloten/gediscrimineerd/afgewezen te worden.

Er bestaat ook nog zoiets als ongelijke kansen door (verschil in) mentale en fysieke gezondheid. Er bestaat ook nog zoiets als nare omstandigheden (wat de één wel en de ander niet overkomt...) die van invloed zijn op je kansen in het leven. Er bestaat ook nog zoiets als ongelijkheid tussen arm en rijk. Er bestaat ook nog zoiets als ongelijkheid tussen hiërarchische maatschappelijke rangen.

Er bestaat ook nog iets als 'wel of niet gezegend zijn met bijzonder talent, handige kwaliteiten of sterke karaktereigenschappen' wat enorm bepalend is in je kansen in het leven. En zo zijn er nog duizenden andere dingen op basis waardoor mensen benadeelt en gediscrimineerd kunnen worden.

Daarom slaat het ook nergens op om (enkel op basis van één factor) hele bevolkingsgroepen in te delen als bevoorrecht, omdat dit bepaald word door veel meer factoren en dit per individu anders is.

Er bestaan witte mensen die het beter hebben dan andere witte mensen. Net zoals er donkere mensen bestaan die het beter hebben dan witte mensen én donkere mensen.

Maar dit per individu bekijken, doen we niet. We kijken alleen nog maar 'tot welke groep je behoort'.

Dat bepaalde nare omstandigheden je niet zijn overkomen, óók dat is een privilege. Dat je nooit dat je nooit te maken hebt gehad met langdurige zware mentale problemen (zo erg dat je dood wil) óók dat is een privilege. Dat je niet in een dictatoriaal arm derdewereldland geboren bent, óók dat is een privilege.

Dat je geen handicap of fysieke ziekte hebt, óók dat is een privilege. Dat je nooit als zwerver op straat bent komen te staan, óók dat is een privilege. Dat je nooit te maken hebt gehad met rampen of ongelukken, óók dat is een privilege. Dat je überhaupt een partner (of gelukkig gezinsleven) hebt, óók dat is een privilege. Dat je mensen om je heen hebt die je liefhebben en helpen, óók dat is een privilege. Dat je bijzonder talent hebt (of succes hebt of je dromen uitkomen) óók dat is een privilege. Dat je niet getroffen word door immens onrecht is ook een privilege, kan ik je garanderen!

Er zijn altijd dingen die je bespaard blijven.

Terwijl er ook witte hetero mannen bestaan die dat bijvoorbeeld juist weer wél verduren.

Toch komen andere factoren nooit aan bod in het debat over ongelijke kansen en word er gedaan alsof 'witte mensen niet weten wat ongelijke kansen zijn'.

Het spijt me, het is gewoon pertinent niet waar. En ik ben het levende bewijs!

Soms kunnen andere factoren zelfs, al met al, bepalender zijn!

Ik heb bijvoorbeeld talloze niet-westerse en homoseksuele mensen gezien die juist een gelukkiger en kansrijker leven dan mij hadden, omdat zij het op andere vlakken weer beter getroffen hadden dan ik. Ze leden (bijvoorbeeld) niet aan psychisch lijden zoals ik wél. Uiteindelijk waren zij gelukkiger. En dat geldt óók voor witte mensen die dit privilege wél hebben. Zij hadden hierdoor niet alleen het privilege het leven als plezierig te ervaren (terwijl ik al mijn hele leven lijdt) maar vergis je niet: ook hadden ze hierdoor betere kansen dan ik omdat ze hierdoor niet belemmert werden.

Ik stond hierbij (qua mentale gezondheid) juist weer met 5-0 achter.

Ik moet al levenslang bij anderen dingen aanschouwen die mij niet gegeven zijn. Voor mij ligt dit dan ook gevoelig, omdat ik mijn hele leven juist niks anders heb dan moeten ervaren hoe mijn leven werd bepaald/benadeelt door factoren die buiten mijn keuze lagen. Ik weet juist als geen ander hoe dit voelt. Psychisch lijden, het doorstaan van externe besturing van de interne menselijke geest, en benadeling door lelijkheid waardoor ik nooit de kansen kreeg (tot een gelukkig liefdesleven én plezierige innerlijke gemoedstoestand) die knappe mensen wél krijgen. Factoren die mijn leven gruwelijk zwaar maakte.

Maar ach, ik ben wit, dus ik heb het makkelijk (en ken geen ongelijkheid) toch!? Rot toch een eind op man. In werkelijkheid greep ik (als tiener) ooit juist naar de heroïne omdat ik zó erg leed aan het leven dat ik liever dood wilde.Dat was (in essentie) juist wél omdat ik er doodmoe van werd benadeelt te worden.

Er word altijd gezegd 'je staat al bij voorbaat achter' maar óók ik stond 2-0 of 1-0 achter. En om dan continu te moeten horen (er een beeld geschept word) 'Alsof witte mensen niet weten hoe het is' (puur op basis van één vorm van ongelijkheid) is gewoon storend en kortzichtig.

Of stel dat je een getinte huidskleur hebt (maar je bloedmooi uitziet) dan ben je juist gewilder/kansrijker dan witte lelijke meisjes! Een goed voorbeeld is Beyoncé of Megan Markle, omdat ze getint zijn worden ze als minder kansrijk gezien, terwijl ze juist al hun hele leven een voorkeursbehandeling genieten omdat ze bloedmooi uitzien! Ze maken juist meer kans/zijn juist gewilder dan lelijke vrouwen. (Zowel witte als donkere lelijke vrouwen!)

Dat wil nog niet zeggen dat ze niet óók in hun leven met racisme te maken kregen, ik zeg alleen dat andere privileges/vormen van ongelijkheid volledig genegeerd worden, terwijl ze net zo bepalend (en soms zelfs nóg bepalender) kunnen zijn. Het privilege van schoonheid is vaak zelfs juist invloedrijker, ondanks dat het dermate genormaliseerd is dat dat wél als 'rechtvaardige ongelijkheid' word gezien (wat het juist nóg onrechtvaardiger maakt)! Donder toch lekker op hypocriet volk!

Als witte vrouw zou je nog naar de makkelijke weg kunnen grijpen ('dat je als vrouw ook met seksisme, me too en femicide/vrouwenmoord te maken hebt') waardoor 'je óók als witte vrouw recht van spreken hebt'.

En ik zou bovendien naar de makkelijke weg kunnen grijpen 'Dat ik (weliswaar verwaarloosbaar, waardoor het niet helemaal opgaat omdat je de worsteling dan nooit hebt ervaren zoals iemand die wél echt in de Joodse gemeenschap opgroeit, maar toch) 'Dat ik Asjkenazisch Joods DNA blijk te hebben' dus ik stam af van een gediscrimineerde minderheidsgroep die uitgemoord is. (Oh, ik heb trouwens óók Duits DNA, dus in de redenatie van de huidige tijdsgeest, ben ik dan zowel slachtoffer als dader van mijn voorouders. Man, hou toch op met die nonsens! Dat stoort me juist zo: dat iedereen instinctief voor de makkelijke weg kiest (zich laat leiden door wat het meest gevoelig ligt) i.p.v de genuanceerde waarheid.

En wat nou als we de rollen eens omdraaien, en dat je zou roepen 'dat je niet mag meepraten/niet getroffen te worden door ongelijkheid' enkel op basis iets waarop zij het beter hebben getroffen? Doende alsof dit het enige privilege op aarde is? Enkel kijkend naar één vorm van menselijk leed.

Wedden dat dit dan ineens kortzichtig zou zijn?

Wat als mensen in derdewereldlanden bijv zouden roepen (na donkere mensen in het westen) 'Jullie hebben tenminste rijkdom en vrijheid, ik zou willen dat ik werd toegelaten!'. Of als mensen die door onrecht (of kanker) getroffen werden, zouden roepen "Jullie hebben geen recht van spreken om te klagen".

Nu is het probleem dat dit slechts een voorbeeld is, daarom zal het heel makkelijk langs mensen heen gaan, maar geloof maar dat (als dit daadwerkelijk continu het heersende sentiment was in de media en je dit zélf continu zou moeten aanhoren) dan pas zou je merken hoe kortzichtig dit eigenlijk is.

Mensen bewijzen altijd hun eigen ongelijk, zodra je het omdraait en je hun eigen denkwijze toepast op hen.

Dat je met racisme te maken krijgt (en wit privilege oprecht bestaat) wil nog niet zeggen dat witte mensen dús geen discriminatie meemaken. Je weet als wit persoon niet hoe racistische ongelijkheid voelt nee, maar zeker wél hoe ongelijke kansen voelt. Het is weliswaar op basis van andere factoren, maar het effect is hetzelfde. Namelijk dat factoren waaraan je niks kan doen, bepalend zijn in hoe je behandeld word.

Zelfs Joris Luyendijk (die het boek 'De 7 vinkjes' schreef) ging even (met enige zelfoverschatting, alhoewel ik ook wel de indruk heb dat hij zijn privileges vanuit oprecht inzicht is gaan inzien, wat juist mooi is) uitleggen aan de wereld 'dat ongelijkheid door 7 factoren bepaald word' (afkomst, gender, geaardheid, opleiding, universiteit, en minimaal één ouder die welgesteld of in NL geboren is) en dan ook nog denken 'dat je het wiel uitgevonden hebt' terwijl er bestaan nog veel, veel meer vlakken die van invloed zijn. Niet slechts 7.

Je bent niet zozeer al die tijd bevoorrecht geweest op basis van je witte kleur of klasse waarin je bent opgegroeid, maar ook op basis van je mentale gesteldheid, naar mijn inziens best wel knappe uiterlijk, niet getroffen worden door (andere vormen van externe) ellende of innerlijke worstelingen etc.

En begrijp me niet verkeerd hé: want de vormen van discriminatie die wél enorm leven, óók dit betreffen belangrijke thema's die gepaard gaan met ongelijkheid en privileges.

Het bulkt van de voorbeelden hoe bepalend wit privilege kan zijn. Donkere mensen die worden afgewezen bij sollicitaties, geweigerd worden in clubs, etnisch geprofileerd worden, etc.

Dat is toch vreselijk: dat je niet vertrouwd word puur en alleen vanwege je huidskleur?!

Dus geloof me maar! Wit privilege ansicht betwijfel ik niet. Het gaat enkel om de conclusie die daarop volgt 'Als witte hetero persoon ken je geen ongelijke kansen'. Dat is gewoon pertinent niet waar.

En dat blijkt wel, want anders zou de onvrede (onder óók witte mannen) niet zo groot zijn. Ook zij voelen zich niet gehoord en voelen zich benadeelt door ongelijkheid. Ook zij weten dus wel degelijk 'hoe het voelt om niks te zeggen te hebben en ongelijk behandeld te worden door mensen die machtiger zijn dan jouw'.

Hooguit op een ander vlak, maar het gevoel (en effect) is hetzelfde. Wel degelijk.

Wanneer je echter ook maar enigszins durft te nuanceren 'dat zelfs witte hetero mannen discriminatie kunnen ervaren' krijg je al snel het verwijt 'wit privilege' te bagatelliseren, terwijl de ironie niet groter kan zijn. Want door te doen alsof geen enkele ongelijkheid in verhouding staat tot racisme (etc) en 'witte mensen geen discriminatie ervaren' juist dán bagatelliseer je juist zélf talloze andere vormen van ongelijkheid, die net zo bepalend kunnen zijn voor je kansen in het leven. Daar ga je dan zélf aan voorbij!

En dat bagatelliseren mag dus wél?

Ik stel juist dat wit privilege absoluut bestaat, maar dat dit niet wegneemt dat er óók nog allerlei andere vormen van ongelijkheid bestaan die net zo bepalend zijn. Dat is juist genuanceerd en met empathie (en erkenning) voor beide kanten. Andersom word echter wél gesteld 'dat witte mensen geen ongelijkheid kennen' dus wie bagatelliseert wat!? Het is juist die laatste tendens dat heel eenzijdig is.

Als je denkt 'alsof (andere vormen van ongelijkheid) in het niet staan bij hoe bepalend afkomst is' dan bewijs je (ironisch genoeg) juist alleen maar hoe bevoorrecht je blijkbaar bent op die andere vlakken, want anders wist je uit eigen ervaring dat óók die factoren zeer bepalend kunnen zijn.

En daarin merk ik dus een dubbele moraal: andere vormen van ongelijkheid (die niet gevoelig liggen) mogen dan weer wél met alle gemak gebagatelliseerd worden. Dat mag weer wél.

Ik denk dat hieruit dan ook de harde waarheid blijkt: mensen willen stiekem een alleenrecht hebben op 'wie het het zwaarst heeft'. Mensen willen ongelijkheid zich toe-eigenen.

Mensen willen stiekem horen 'dat alleen hun leed het aller ergste is, en dat dit in geen verhouding staat tot andermans leed'. Terwijl, nee, je kunt je dit niet toe-eigenen.

Als ander leed erkent word, voelen mensen zich miskent (dan krijg je al snel opmerkingen als 'Uh, en ik dan? Ik heb het erger hoor!') terwijl het kan én én zijn. Het sluit niet uit dat óók jouw leed erg is.

Dit 'mijn leed is het ergste' fenomeen zie je continu. Het zijn mensen met een beperking die roepen 'Dat niks zo bepalend is als de discriminatie ten opzichte van gehandicapte mensen?'. Het zijn mensen met een niet-westerse achtergrond die roepen 'Dat niks zo bepalend is als racisme?'. Etc etc.

Iedereen doet dit, ook witte mensen. Iedereen blindstaart selectief op wat henzelf stoort.

Terwijl door dit te roepen, doe je andere vormen van ongelijkheid geen recht.

Nu kun je op zich stellen 'Ja, maar dat word ook niet gesteld: dat witte mensen geen ongelijkheid kennen' maar wanneer 'wit privilege' veel gevoeliger ligt dan (en veel meer aandacht krijgt) dan andere vormen van ongelijkheid, dan heeft dit altijd automatisch als (bijkomend-)effect dat dat als 'het belangrijkste privilege/de ergste vorm van ongelijkheid' gezien, dat meer bepalend is dan de rest.

Onbedoeld of niet, dat is wél het bijkomende effect ervan.

Los daarvan word dit wel degelijk expliciet geroepen, uitspraken in de trant van 'Dat witte mensen niet weten hoe discriminatie voelt' (en zelfs 'dat ze alles krijgen wat ze willen') komen wél degelijk voorbij. Dat is wel degelijk het onderbuikgevoel van veel minderheidsgroepen.

Ik hoor ook al het argument "Ja, maar ieder mens krijgt met bepaalde dingen te maken in het leven, dat treft ieder mens in beginsel, dus mensen met een niet-westerse achtergrond en de LGBTQI+ gemeenschap, worden als het ware dubbelop getroffen worden" maar dan denk je toch echt niet goed na.

Want nee, ieder mens krijgt helemaal niet met hetzelfde leed te maken.

Dat bepaalde nare omstandigheden je niet zijn overkomen, óók dat is een privilege. Dat je nooit dat je nooit te maken hebt gehad met langdurige zware mentale problemen (zo erg dat je dood wil) óók dat is een privilege. Dat je niet in een dictatoriaal arm derdewereldland geboren bent, óók dat is een privilege.

Dat je geen handicap of fysieke ziekte hebt, óók dat is een privilege. Dat je nooit als zwerver op straat bent komen te staan, óók dat is een privilege. Dat je nooit te maken hebt gehad met rampen of ongelukken, óók dat is een privilege. Dat je überhaupt een partner (of gelukkig gezinsleven) hebt, óók dat is een privilege. Dat je mensen om je heen hebt die je liefhebben en helpen, óók dat is een privilege. Dat je bijzonder talent hebt (of succes hebt of je dromen uitkomen) óók dat is een privilege. Dat je niet getroffen word door immens onrecht is ook een privilege, kan ik je garanderen!

Er zijn altijd dingen die je bespaard blijven.

Terwijl er ook witte hetero mannen bestaan die dat bijvoorbeeld juist weer wél verduren.

Oei, blijkbaar krijgen ze dus helemaal niet 'wat ze willen'.

En wanneer je toevallig niet gezegend bent met bepaalde (bijzondere of waardevolle) talenten of kwaliteiten, ook dan zul je nooit de kansen (tot succes, erkenning en rijkdom) hebben die andere mensen wél hebben. Stel je bent getint (maar hebt enorm talent) dan ben je, op dit vlak, weer meer bevoorrecht.

Maar dit soort (genormaliseerde) privileges worden met alle gemak genegeerd, terwijl het net zo invloedrijk is. En daarom is onze strijd tegen ongelijke kansen ook per definitie selectief en opportunistisch.

Sterker nog: we hebben vaak niet eens door dat (ons eigen innerlijke zijn) ons eigen ongelijk bewijst.

Want je hoeft als donker persoon alleen maar te kijken naar (hoe je naar witte mensen kijkt) om te weten dat óók witte mensen ongelijkheid kennen. De ene witte persoon vind je immers veel interessanter dan de ander. De een zul je afwijzen en de ander selecteren. En óók dat heeft altijd met geboortekenmerken /factoren te maken waar mensen niks aan kunnen doen: hoe mooi ze uitzien, hun status/macht, hoe sympathiek of grappig ze zijn, of je hen iets gunt, hoe talentvol of speciaal ze zijn in iets, etc etc. Net zoals donkere mensen onderling niet gelijk behandeld worden door andere donkere mensen.

Een goed voorbeeld is dat Akwasi (in ER) net degene wilde weg stemmen die het meeste buiten de groep viel (een oude man) net zoals hij ooit een vrouw niet wou want 'ze was lelijk'.

Witte mensen worden niet door discriminatie getroffen? Je eigen innerlijke zijn, bewijst je eigen ongelijk.

En weet je wat nog wel de grootste ironie is van alles? Mensen voelen zich vaak beledigt wanneer je andermans leed erkent, terwijl juist het feit dat we in essentie soortgelijke struggles ervaren, juist dat kan alleen maar het wederzijdse begrip (en solidariteit) ten goede komen!

Ik zeg altijd: je hoeft het alleen maar op jezelf te betrekken (hoe het voor jouzelf voelt bij iets waar je mee worstelt...) om empathie en erkenning op te brengen voor de ander, bij iets waar diegene mee worstelt.

Helaas denken mensen 'Dit niet opgaat, omdat hun leed erger is en de ander zich aanstelt!' terwijl dat denkt ieder mens standaard van zichzelf. Dit inschatten is subjectief.

De erkenning dat óók anderen het moeilijk hebben zou geen verwijt moeten zijn, maar juist verbinding moeten opwekken!